Jeu de Paume – Zapomniany przodek tenisa
Czy wiedzieliście, że tenis, tak jak go dzisiaj znamy, ma swojego przodka w grze, która cieszyła się ogromną popularnością już od średniowiecza? Mowa o Jeu de Paume, które było niezwykle modnym sportem w Europie od XIV do XVIII wieku, zanim jego miejsce zajął tenis na trawie. Gra w paume, znana z Francji, wykształciła się z prostego odbijania piłki ręką, a z czasem zaczęto w niej używać rakiety. Ten innowacyjny dodatek dał początek nie tylko współczesnemu tenisowi, ale także wielu innym sportom, takim jak pelota baskijska czy balle pelote.
Historia Jeu de Paume – sportu dla królów i nie tylko
Początkowo Jeu de Paume grano gołymi rękami lub w rękawicach skórzanych. Dopiero na początku XVI wieku pojawiły się pierwsze rakiety, które znacząco zmieniły sposób rozgrywania partii. Wraz z rosnącą popularnością, gra przeniosła się z otwartych przestrzeni do zadaszonych hal, nazywanych tripots. To właśnie tam narodziła się najbardziej prestiżowa odmiana tej gry – courte paume, znana dzisiaj w Anglii jako real tennis.
Zasady gry były dość podobne do dzisiejszego tenisa. Celem było odbicie piłki (nazywanej „éteuf”) tak, aby przeciwnik nie mógł jej skutecznie odegrać. Co ciekawe, punktacja stosowana w Jeu de Paume, oparta na systemie 15, 30, 40 i gra, miała bezpośredni wpływ na to, jak dziś liczy się punkty w tenisie!
Paume w cieniu rewolucji i wielkich wydarzeń
Jeu de Paume to jednak nie tylko historia sportu – to także tło wielkich wydarzeń historycznych. W 1789 roku w jednej z hal paume w Wersalu odbyło się Słynne Zgromadzenie Narodowe, które doprowadziło do wybuchu Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Przysięga w Sali Jeu de Paume (serment du Jeu de Paume) stała się symbolem jedności i determinacji ludu francuskiego, który żądał zmian i sprawiedliwości. Dziś w tej samej sali znajduje się muzeum poświęcone sztuce, które jednak wciąż przypomina o rewolucyjnych wydarzeniach.
Gra, która uzależniała – od królów po prosty lud
Popularność gry w paume była tak ogromna, że władze Paryża musiały w XIV wieku wprowadzić zakaz gry w dni robocze. Powód? Ludzie masowo opuszczali swoje obowiązki, by rozgrywać partie! Nie pomagały zakazy – gra w paume była rozrywką nie tylko dla królów i szlachty, ale także dla prostego ludu, który w odmienny sposób grał w jej wersję na świeżym powietrzu – longue paume.
Niektóre mecze w paume przyciągały nawet królewskie zainteresowanie. Król Henryk IV słynął z zamiłowania do tej gry, a jego rozgrywki były wydarzeniami śledzonymi przez cały Paryż. To także czas, kiedy gra zaczęła przybierać coraz bardziej profesjonalny charakter. W 1527 roku, za sprawą króla Franciszka I, gra w paume została uznana za pełnoprawny zawód, co umożliwiło graczom zarabianie na życie dzięki swoim umiejętnościom – było to jedno z pierwszych uznanych zawodów sportowych!
Paume – przodek tenisa i innych sportów rakietowych
Nie sposób mówić o Jeu de Paume bez wspomnienia o jego wpływie na współczesne sporty rakietowe. W 1874 roku Walter Clopton Wingfield, brytyjski oficer, opracował zasady nowej gry, którą nazwał sphairistike. Była to bezpośrednia adaptacja paume do gry na trawie. Z czasem gra przekształciła się w tenis, który znamy dziś. Co ciekawe, nazwa „tennis” pochodzi od francuskiego słowa „tenez!” – wykrzykiwanego przez serwującego gracza w paume, co oznaczało „trzymaj” lub „odbieraj”.
Jeu de Paume dzisiaj
Choć w XVIII wieku gra w paume stopniowo traciła na popularności we Francji, przetrwała w innych krajach. Dziś w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, a także Australii istnieją liczne kluby, w których wciąż można uprawiać ten sport, nazywany tam real tennis. W samej Francji paume również wraca do łask, a w takich miejscach jak Paryż, Fontainebleau czy Pau wciąż można zobaczyć zmagania zawodników na historycznych kortach.
Gra w paume pozostaje jednym z najstarszych sportów z nieprzerwaną historią mistrzostw. Od 1740 roku tytuł mistrza świata w paume jest regularnie przyznawany. Jednym z najbardziej znanych graczy był Francuz Pierre Etchebaster, który utrzymał tytuł mistrza świata aż przez 26 lat!
Czy wiedzieliście, że tenis ma takie korzenie? A może sami spróbowalibyście zagrać w historyczną grę, która rozgrzewała zarówno królów, jak i zwykłych mieszkańców średniowiecznej Francji?
#historia #tenis #JeuDePaume #sport #rewolucja #ciekawostki #Francja