Dominique Jean Larrey, chirurg Napoleona i twórca latających ambulansów

CZY WIESZ, ŻE… francuski chirurg Dominique Jean Larrey, nadworny lekarz Napoleona, wymyślił… karetkę pogotowia?

Podczas wojen napoleońskich stworzył „ambulance volante” – „latające ambulanse”, które w błyskawicznym tempie zabierały rannych prosto z pola bitwy. Były to lekkie, konne wozy ratunkowe, pędzące jak działa konnej artylerii, które umożliwiały szybki transport rannych do chirurgów. Operował często pod ostrzałem, ratując wszystkich – bez względu na mundur. To on wprowadził zasady nowoczesnej segregacji rannych, czyli triage, leczył nawet wrogów z takim samym oddaniem jak Francuzów.

Larrey słynął z odwagi i niezwykłej dobroci. W czasie kampanii egipskiej nie tylko ratował żołnierzy, ale opatrzył też… małpę rannego artysty, który wzruszony nie mógł uwierzyć w taką troskę. Podczas dramatycznego odwrotu spod Moskwy w 1812 roku Larrey omal nie utonął w lodowatej Berezynie. Gdy most zaczął się załamywać, żołnierze podnieśli go na rękach i przenieśli przez rzekę, wołając: „Ratujcie Larreya, który ratował nas!” To był lekarz, którego kochali wszyscy – nawet na polu bitwy.

Nawet przeciwnicy doceniali jego poświęcenie – pod Waterloo książę Wellington zabronił strzelać w jego stronę, by mógł nieść pomoc rannym. Napoleon mówił o nim, że był „najbardziej cnotliwym człowiekiem, jakiego kiedykolwiek znał”. To właśnie Larrey położył fundamenty pod współczesną medycynę wojskową.